Jak działa chemex do kawy? Co wpływa na smak?

Chemex to jedno z najbardziej precyzyjnych narzędzi do parzenia kawy metodą przelewową. Dzięki zastosowaniu grubych, papierowych filtrów i charakterystycznej szklanej konstrukcji, umożliwia uzyskanie wyjątkowo czystego i zbalansowanego naparu. Choć jego forma przypomina sprzęt laboratoryjny, to od lat służy on kawoszom do eksperymentowania z proporcjami, temperaturą i techniką ekstrakcji. Jak działa Chemex i co wpływa na smak parzonej w nim kawy?

Chemex do kawy – skąd się wziął?

Chemex to przelewowy zaparzacz do kawy wykonany ze szkła borokrzemowego, który swoją sławę zawdzięcza zarówno jakości naparu, jak i ponadczasowemu designowi. Wygląda jak sprzęt laboratoryjny – ma kształt klepsydry, a jego charakterystycznym elementem jest drewniany kołnierz, który chroni dłonie przed poparzeniem podczas serwowania gorącego naparu.

Został zaprojektowany w 1941 roku przez niemieckiego chemika Petera Schlumbohma. Od tamtej pory jego forma nie zmieniła się niemal wcale. Dziś Chemex znajdziemy w kuchniach miłośników kawy na całym świecie, w kawiarniach specialty i… w nowojorskim MoMA jako przykład doskonałego wzornictwa użytkowego.

Kawa Chemex – jak smakuje?

Kawa z Chemexa wyróżnia się czystym, klarownym profilem smakowym. To zasługa specjalnych papierowych filtrów – grubszych niż standardowe, które zatrzymują olejki i drobinki, nadające kawie ciężkości i goryczy. Dzięki temu napar jest subtelny, lekki, często z delikatnymi nutami kwiatowymi, owocowymi lub herbacianymi.

Metoda ta szczególnie dobrze eksponuje walory jasnych ziaren pochodzących z Afryki lub Ameryki Południowej. Jeśli szukasz kawy, która będzie złożona, ale nie przytłaczająca – Chemex jest dla Ciebie.

Chemex – co to?

Choć wiele osób kojarzy Chemex ze stylowym dodatkiem do kuchni, jego konstrukcja wynika przede wszystkim z funkcjonalności. To tzw. zaparzacz przelewowy, który działa na zasadzie grawitacyjnego przefiltrowania wody przez zmieloną kawę.

Do jego działania potrzebna jest tylko czysta woda, odpowiednie ziarna i filtr. Proces parzenia polega tu na stopniowym zalewaniu kawy gorącą wodą – powoli i precyzyjnie. Dzięki temu masz pełną kontrolę nad ekstrakcją, czyli tym, ile smaku „wyciągasz” z kawy.

Kiedy warto sięgnąć po Chemex?

W świecie kawy wybór metody parzenia zależy  indywidualnych preferencji. Espresso to intensywność, French press to cięższe body, Aeropress – eksperyment. A Chemex? To czystość, balans i przejrzystość.

Jeśli lubisz delektować się nutami cytrusów, jaśminu, czerwonych owoców czy subtelnej czekolady – kawa z Chemexa wydobędzie to wszystko z największą dbałością, zwłaszcza jeśli używasz jasnych ziaren z Etiopii, Kenii czy Kolumbii.

Chemex świetnie sprawdza się również w pracy, podczas spotkań, kiedy chcesz przygotować większą ilość kawy bez kompromisów w smaku. W przeciwieństwie do ekspresów ciśnieniowych nie potrzebuje podpięcia do prądu, kalibracji ani konserwacji. Jest prosty, ale nie prostacki. Minimalistyczny, ale nie ubogi.

Chemex – ile kawy użyć?

Ilość kawy, jaką powinieneś użyć w Chemexie, zależy od jego pojemności oraz od tego, ile filiżanek chcesz przygotować. Najpopularniejsze modele to:

• Chemex 3 filiżanki,
• Chemex 6 filiżanek.

Przykład:
Jeśli używasz Chemexa na 6 filiżanek i chcesz przygotować 900 ml naparu, użyj około 55–60 g kawy. Proporcje możesz delikatnie dostosować do swoich upodobań – jeśli lubisz mocniejszą kawę, dodaj więcej ziaren. Warto pamiętać, że zbyt mała ilość kawy da wodnisty, nijaki napar, a zbyt duża – przeekstrahowany, gorzki smak. Kluczem jest tu precyzja.

Chemex – proporcje składników

Standardową proporcją dla Chemexa jest od 1:15 do 1:17, czyli:

• 1 gram kawy na 15–17 gramów (ml) wody.

To oznacza:

• 30 g kawy na 450–510 ml wody;
• 40 g kawy na 600–680 ml wody;
• 60 g kawy na 900–1000 ml wody.

Eksperymentując z proporcjami, możesz dostosować napar do swoich preferencji. Kawa z większą ilością wody będzie delikatniejsza, z mniejszą – intensywniejsza. Chemex daje tu dużą elastyczność. Dlatego tak często sięga się po niego w degustacjach.

Chemex – jak parzyć w nim kawę?

Oto najważniejsze zasady parzenia kawy w Chemexie – krok po kroku:

1. Przygotuj sprzęt i składniki:

• Chemex;
• specjalny filtr (złóż go i umieść w dzióbku);
• woda przefiltrowana – najlepiej o temperaturze 92–96°C;
• świeżo zmielona kawa (grubość: jak sól morska);
• waga i stoper.

2. Zalej filtr gorącą wodą, by pozbyć się posmaku papieru i nagrzać naczynie.

3. Wsyp kawę: na przykład 30 g dla 500 ml naparu. Wyrównaj powierzchnię.

4. Zalej kawę niewielką ilością wody (ok. 60 ml) i odczekaj 30–45 sekund. 

5. Powoli dolewaj wodę małymi porcjami, zataczając kręgi. Unikaj polewania brzegów filtra. Całość powinna trwać 4–5 minut.

6. Zdejmij filtr i podaj kawę.

Chemex – przepis

Na koniec konkretny, uniwersalny przepis na idealną kawę z Chemexa:

• kawa: 35 g (jasno palona, najlepiej z segmentu specialty);
• woda: 560 ml wody o temp. 94°C;
• mielenie: średnio-grube (jak gruba sól);
• czas: ok. 4:30 min.

Instrukcja:

1. Włóż i wypłucz filtr.
2. Wsyp zmieloną kawę.
3. Zalej 70 ml wody – poczekaj 40 sekund (preinfuzja).
4. Stopniowo dolej resztę wody.
5. Poczekaj aż kawa przefiltruje się do końca, usuń filtr.
6. Gotowe! Delektuj się jej smakiem.

Co wpływa na smak kawy z Chemexa?

Smak kawy parzonej w Chemexie zależy od kilku czynników takich jak:

• jakość ziaren – najlepsze efekty daje kawa świeżo palona, wysokiej jakości, najlepiej z segmentu specialty;
• proporcje kawy do wody – standardowa proporcja to około 1:16 (np. 30 g kawy na 480 ml wody), ale można ją dostosować do własnych preferencji;
• czas parzenia – optymalnie to około 4–5 minut. Zbyt krótki czas może skutkować niedostateczną ekstrakcją, zbyt długi – nadmierną ekstrakcją i gorzkim smakiem;
• temperatura wody – jak już wspomniano, powinna wynosić około 92–96°C;
• technika nalewania wody – powolne, równomierne nalewanie wody pozwala na lepszą ekstrakcję i wydobycie pełni smaku.

Chemex i jakość wody – nieoczywisty czynnik

Jednym z najczęściej pomijanych aspektów parzenia kawy jest woda. A przecież to ona stanowi ponad 98% gotowego naparu. Chemex szczególnie „lubi” wodę średnio zmineralizowaną – o twardości ok. 50–150 ppm. Woda zbyt miękka nie wydobędzie smaku, zbyt twarda może go zniekształcić.

Warto używać wody filtrowanej – nie tylko dla smaku, ale i dla trwałości samego Chemexa. Choć szkło borokrzemowe jest odporne na temperaturę i chemikalia, twarda woda może z czasem zostawiać osad.

Czy Chemex jest ekologiczny?

W porównaniu z ekspresami kapsułkowymi – zdecydowanie tak. Jedyne odpady to papierowy filtr i zużyta kawa, którą można kompostować. Co więcej, Chemex nie wymaga podłączenia do prądu, plastiku ani skomplikowanej konserwacji. To narzędzie długowieczne i odporne – wielu użytkowników korzysta z tego samego egzemplarza przez dekady.

Chemex to nie tylko urządzenie do parzenia kawy – to filozofia. Parzenie w nim wymaga skupienia i uważności, ale właśnie w tym tkwi jego siła. Daje ono pełną kontrolę nad procesem, pozwalając wydobyć z kawy maksimum smaku, czystości i elegancji.

Jeśli chcesz naprawdę „poznać” swoją kawę – od ziarenka po ostatni łyk – Chemex może być najlepszym pierwszym krokiem. Znajdziesz go w InPost Fresh. Już dziś zamów do z dostawą przez Paczkomat® lub wprost pod drzwi mieszkania i zacznij swoją przygodę z kawą parzoną w ten sposób.