filiżanka kawy z ziarnami

Skąd pochodzi kawa – wszystko o pochodzeniu kawy

3 października 2022
5 min

Dla większości dorosłych osób kawa jest nieodłącznym elementem każdego poranka. Dodaje energii i chęci do działania, a ponadto raczy doskonałym smakiem. Na aromat trunku ma wpływ m.in. pochodzenie kawy czy użyte jako dodatek mleko. Zapewne jesteś fanem kofeiny, ale czy wiesz, skąd jest kawa, jaką rolę w jej historii odegrały kozy i jak trafiła do Polski?

Skąd pochodzi kawa – afrykańskie korzenie

Skąd pochodzi kawa? Uwielbiany na całym świecie trunek ma swoje korzenie w Afryce, a dokładniej w Etiopii, w regionie Kaffa. Pierwsze ziarna pojawiły się jeszcze przed naszą erą i wtedy też ludzie zaczęli je spożywać. Nie od razu wpadli na pomysł robienia naparu, ale jedli kawowca z solą i tłuszczem. Pierwszy raz, kiedy kawa otrzymała postać napoju, miał miejsce pod koniec średniowiecza. Wtedy historia kawy nabrała rozpędu, ponieważ trunek pokochała ludność krajów arabskich.

Jak kawa dotarła do Europy?

Kraj pochodzenia kawy to Etiopia, z której ziarna powędrowały na Bliski Wschód, a tam nierzadko docierali podróżni z Europy. Informacje o smaku i spożywaniu napoju można było odnaleźć w ich notatkach z dalekich wypraw. Najprawdopodobniej kawę w Europie zawdzięczamy Wenecjanom, którzy w XVI wieku przywieźli ją do Europy. Co ciekawe, pierwsze kawiarnie powstały w Anglii. Mimo rozpowszechniania naparu na coraz większym obszarze, w niektórych miejscach zaczął on wzbudzać obawy.

W XVII wieku papież Klemens musiał ogłosić, że kawa nie jest produktem szatańskim, jak uważało wiele osób. Dopiero to wydarzenie otworzyło jej wrota do powszechniejszego użytku. Wtedy zaczęła się historia uprawy kawowca, a plantacje pojawiały się w kolejnych miejscach na świecie. W XVIII za sprawą Portugalczyków rośliny trafiły do Brazylii, gdzie do dziś rosną jedne z najpopularniejszych kawowców na świecie.

Legendy dotyczące pochodzenia kawy

Zanim rozwinęła się uprawa kawy na świecie, powstały jeszcze ciekawe legendy dotyczące pysznych ziaren. Najbardziej znana dotyczy pasterza Kaldiego i jego kóz. Mężczyzna pewnego dnia zauważył, że jego stado jest nadzwyczaj pobudzone i niesforne. Kozy nie chciały się uspokoić ani spać. Okazało się, że zwierzęta jedzą czerwone owoce z pobliskich krzaków.

Pasterz nie wiedział, czym one są, dlatego poprosił o pomoc znajomych mnichów. Ci także skosztowali jagód, ale smak natychmiast ich odrzucił. Wtedy zerwane owoce wrzucili do ogniska. Chwilę po tym otoczył ich wyjątkowy aromat nasion kawowca. Zdecydowali, że wyjmą ziarna z ogniska i zaleją je wrzątkiem. W ten sposób odkryli kawę i stwierdzili, że musi pochodzić od Stwórcy. Mieli mnóstwo energii, którą poświęcali w dużej mierze na dłuższą niż zwykle modlitwę.

Inna legenda opowiada o mnichu Omarze, ale funkcjonuje w kilku wersjach. Najpopularniejsza mówi o tym, że mężczyzna zajmował się uleczaniem ludzi za pomocą modlitwy. Pomógł m.in. córce króla i pokochał ją. Ojciec dziewczyny nie zgodził się na ich związek, więc Omar ruszył w dalszą podróż i kontynuował uzdrawianie. Pewnego dnia trafił na kawowca i zebrał czerwone jagody. Zalał je gorącą wodą i odkrył, jak spożywanie naparu napełnia go energią. Podzielił się tym z innymi, a informacje tak szybko się rozniosły, że wnet władca powitał go w królestwie i pozwolił na związek ze swoją córką.

 

Kto spopularyzował picie kawy w Polsce?

Produkcja światowa kawy pozwala na jej dostarczanie w każdy zakątek globu. Napój pochodzący z Afryki jest ogromnie ceniony także w Polsce. Stał się elementem kuchni na polskich terenach w XVII wieku. Napar spopularyzowali Turkowie, ale na początku nie cieszył się on zbytnim poważaniem. Krytykowały go ważne osobistości – poeci czy władcy. Po kilkudziesięciu latach kawą zachwyciła się ludność w Gdańsku, gdzie powstały pierwsze lokale poświęcone właśnie temu trunkowi.

W XVIII wieku ludzie w Polsce znali już dobroczynne właściwości kawy i chętnie sięgali po napój. Wraz z rozpowszechnieniem kaw rozwinął się także rynek filiżanek i innych naczyń służących do przyrządzania naparu. Najpierw kawę piło się bez żadnych dodatków, a z czasem ludzie odkryli, jak wybornie smakuje z mlekiem czy cukrem.

Wiesz już, z jakiego kraju pochodzi kawa i jak trafiła do Polski. Warto zatem dowiedzieć się, gdzie się uprawia kawę w największych ilościach. Potrzebuje ona specyficznego, równikowego lub subtropikalnego klimatu, dlatego plantacje znajdują się m.in. w takich krajach jak Brazylia, Kenia, Gwatemala czy Meksyk. Kawę w zależności od rodzaju ziaren dzieli się na arabikę i robustę.

Pochodzenie kawy a smak – czy to ma znaczenie? Tak, ponieważ arabica i robusta rosną na różnych wysokościach i są w innym stopniu przystosowane do panujących warunków atmosferycznych. Przy tym cechują je odrębne aromaty. Kiedy wiesz, gdzie rośnie kawa, możesz ocenić, jakie będzie miała nuty. Mogą to być m.in. cytrusy czy inne owoce. A skąd pochodzi najlepsza kawa? To najlepiej ocenić samemu poprzez testowanie ziaren z różnych zakątków świata.

Czytaj również