Fair trade – kawa spełniająca standardy sprawiedliwego handlu
Fair trade – kawa spełniająca standardy sprawiedliwego handlu
14 listopada 2025
•
5 min
Kawa z oznaczeniem fair trade to świadomy wybór, który łączy przyjemność picia z realnym wpływem na życie innych ludzi. Dzięki certyfikacji każdy taki zakup nabiera nowego znaczenia, ponieważ wspierasz w ten sposób globalny ruch dotyczący etycznej produkcji i uczciwego handlu. Co tak naprawdę sprawia, że ta kawa zasługuje na szczególne miejsce w Twojej kuchni?
Co to jest certyfikat fair trade?
Certyfikat fair trade to potwierdzenie, że dany produkt powstał w zgodzie z zasadami sprawiedliwego handlu. Oznacza to, że rolnicy i pracownicy otrzymali uczciwe wynagrodzenie, a ich praca przebiegała w bezpiecznych i etycznych warunkach. Jeśli pijesz kawę z tym oznaczeniem, to masz pewność, że jej produkcja nie opierała się na niesprawiedliwym wyzysku.
System fair trade powstał głównie z myślą o wspieraniu producentów z krajów globalnego Południa, a więc Ameryki Łacińskiej, Afryki oraz Azji Południowo-Wschodniej. W wielu z tych regionów drobni rolnicy nie mają szans na konkurowanie z wielkimi korporacjami. Certyfikacja daje im stabilność oraz zapewnia minimalną cenę skupu. Dzięki temu są w stanie utrzymać swoje gospodarstwa niezależnie od trudnych warunków ekonomicznych.
Fair trade nie opiera się wyłącznie na kwestiach ekonomicznych, ponieważ duże znaczenie mają także sprawy społeczne. Standardy w ramach certyfikacji obejmują m.in. zakaz zatrudniania dzieci, ochronę praw pracowniczych, równe traktowanie kobiet i mężczyzn oraz promocję równouprawnienia. Duże znaczenie ma także to, że w ubogich krajach kobiety również mogą obejmować różnorakie stanowiska kierownicze w spółdzielniach. Mają tym samym realny wpływ na życie swojej społeczności.
Czytaj również
W wymaganiach Fair trade wymaga się stosowania praktyk rolniczych ograniczających użycie chemikaliów i wspierających różnorodność biologiczną. Uprawy prowadzi się tak, aby nie niszczyć gleby i chronić zasoby naturalne. Certyfikat potwierdza więc także dbałość o planetę.
Jak działa przemysł kawy oparty o fair trade?
Przemysł kawy fair trade działa na podstawie konkretnych zasad ekonomicznych, społecznych i środowiskowych. Każda z regulacji ma na celu stworzenie sprawiedliwych warunków dla producentów oraz zapewnia transparentność dla konsumenta, który sięga po kawę na półce sklepowej. Cały system opiera się na przejrzystym łańcuchu dostaw, w którym nie ma miejsca na nieuczciwych pośredników zabierających zysk rolnikom.
Pierwszą zasadą jest cena minimalna. Opiera się ona o ustalony poziom wynagrodzenia. W ten sposób plantatorzy są chronieni przed różnymi wahaniami na światowym rynku. Jeśli cena rynkowa spada, to rolnik wciąż otrzymuje zapłatę, która zapewnia mu pokrycie kosztów utrzymania gospodarstwa. Jeśli rynek płaci więcej, to on oczywiście otrzymuje wyższą stawkę.
Drugim elementem jest premia w ramach fair trade. Dodatkowe środki przekazywane są bezpośrednio społecznościom producentów. Wykorzystuje się je na lokalne potrzeby, np. budowę studni, finansowanie edukacji oraz na wszelkie usprawnienia związane z ekologicznym rolnictwem. O przeznaczeniu premii decydują sami rolnicy w sposób demokratyczny.
Przemysł fair trade wymusza określone standardy pracy. Najważniejszym z nich jest ochrona dzieci przed wykorzystywaniem w pracy. Promuje się równe płace i bezpieczne warunki zatrudnienia. Spółdzielnie uczą m.in. tego, jak bronić swoich praw i jak prowadzić działalność w sposób zrównoważony. Świadoma społeczność ma wtedy realne sposoby na bycie konkurencyjną.
Uprawa kawy fair trade to spore wyzwanie technologiczne. Kawa rośnie w trudnych warunkach, głównie na stromych zboczach, w odległych regionach. Jej uprawa odbywa się przy zmiennych warunkach pogodowych. Zbiory wymagają ręcznej pracy i dużej wiedzy. Dlatego fair trade wspiera szkolenia i inwestycje w infrastrukturę, które poprawiają wydajność i jakość plonów.
Dlaczego warto sięgać po produkty fair trade?
Jeśli kupujesz produkty z oznaczeniem fair trade, to wpływasz bezpośrednio na życie ludzi, którzy uprawiają Twoją kawę. System sprawiedliwego handlu gwarantuje im uczciwą zapłatę, a także środki przeznaczone na rozwój ich społeczności. Dzięki temu powstają szkoły, punkty medyczne i sieci wodociągowe w regionach, gdzie wcześniej brakowało podstawowej infrastruktury. Rolnicy mogą też inwestować w nowoczesne metody upraw i szkolenia dla młodych pracowników.
Zapewne duże znaczenie ma dla Ciebie aspekt ekologiczny. Produkty fair trade pochodzą z gospodarstw, w których stosuje się naturalne metody upraw wraz z maksymalnym ograniczeniem użycia pestycydów. Ziemię uprawia się w taki sposób, aby była żyzna z roku na rok, a nie nadmiernie wyeksploatowana. W przypadku kawy oznacza to także lepszą jakość ziaren, ponieważ rosną one w zdrowym środowisku i dojrzewają w sposób naturalny.
Certyfikacja fair trade wymaga przestrzegania surowych norm dotyczących jakości, etyki i zarządzania. Producenci muszą więc prowadzić dokumentację, która kompleksowo potwierdza źródło surowców i zgodność z zasadami zrównoważonego rozwoju. W efekcie, gdy sięgasz po taki produkt, to masz pewność udokumentowanego pochodzenia. Fair trade jest więc gwarancją przejrzystości w globalnym handlu.
Jak podaje fundacja Fairtrade Polska, w 2025 roku ponad połowa Polaków rozpoznaje charakterystyczny symbol tego certyfikatu, a blisko 80% deklaruje do niego zaufanie. Świadomość społeczna więc rośnie, a konsumenci coraz częściej wybierają produkty, które mają pozytywny wpływ na świat. Fair trade nie jest już obecnie niszą, a stał się ważnym elementem nowoczesnego stylu życia.
Obecnie jest to niezmiernie ważne, ponieważ system fair trade pomaga również w walce ze skutkami zmian klimatu. Rolnicy uczą się stosować odmiany odporniejsze na choroby i na ekstremalne temperatury. Organizacje certyfikujące udostępniają im wiedzę i różnorakie technologie. Dlatego nawet w ubogich krajach mogą efektywnie gospodarować wodą i hodować kawę oraz owoce, które są bardziej odporne na globalne kryzysy środowiskowe.
W Polsce oferta produktów fair trade stale się poszerza. Oprócz kawy z tym symbolem możesz sięgnąć też m.in. po herbatę, kakao, oleje, przyprawy i soki. W InPost Fresh znajdziesz szeroki wybór takich produktów spożywczych. Wszystko to możesz zamówić z wygodną dostawą prosto do domu lub przez Twój ulubiony Paczkomat®.
