Matcha i kawa to dwa niezwykle popularne napoje, które mają wspólny cel – dodawać energii i poprawiać koncentrację. Choć często się je porównuje, znacznie różnią się smakiem, składem czy sposobem działania na organizm. Jeśli zastanawiasz się, jaki trunek będzie dla Ciebie lepszy, koniecznie sprawdź ten poradnik!
Kawa w Polsce znana jest od wielu lat i bez wątpienia można nazwać ją jednym z najczęściej spożywanych napojów. Matcha zyskała ogromną popularność w ostatnich latach i ciągle zdobywa nowych zwolenników. Na pierwszy rzut oka to zupełnie różne napoje – różnią się smakiem i wyglądem, ale łączy je jedno: zawartość kofeiny.
Warto zacząć od wyjaśnienia, czym są poszczególne trunki. Kawa to napar z palonych ziaren kawowca, zwykle podawany samodzielnie lub z dodatkiem mleka. Z kolei matcha to sproszkowana zielona herbata, przygotowywana poprzez intensywne mieszanie proszku z gorącą (ale nie wrzącą) wodą za pomocą specjalnego mieszadełka nazywanego chasenem.
Podstawową różnicą między kawą a matchą jest ich pochodzenie i sposób obróbki. Kawa powstaje z ziaren, które są najpierw palone, a potem mielone i parzone. Matcha to specjalnie uprawiana i przetwarzana japońska zielona herbata. Jej liście dojrzewają na celowo zacienionych polach (dla większej ilości chlorofilu), a następnie mieli się je na drobny, jasnozielony proszek. Dzięki temu spożywa się całe liście herbaty, a nie tylko napar, co znacząco wpływa na działanie trunku.
Kawę i matchę łączy skład, a mianowicie zawartość kofeiny, która działa pobudzająco na organizm. Oba napoje wykazują właściwości stymulujące, choć działają nieco inaczej (o czym zaraz dowiesz się więcej). Zarówno kawa, jak i matcha mogą wspomagać koncentrację, poprawiać nastrój i sprawdzą się jako codzienny rytuał przed intensywnym dniem.
Warto też wspomnieć o smaku, który stanowi kolejną różnicę między napojami. Kawa jest intensywna, czasem bardziej kwaśna lub gorzka – w zależności od wybranych ziaren i metody parzenia. Matcha ma łagodniejszy, roślinny, przez niektórych określany jako lekko „trawiasty” smak z charakterystycznym umami. Poprzez parametry smakowe łatwo odróżnić zarówno kawę, jak i matchę dobrej i złej jakości.
Zarówno kawa, jak i matcha zawierają kofeinę, ale sposób, w jaki działa ona na organizm, może się znacząco różnić. Właśnie dlatego wiele osób, które odczuwają skutki uboczne po kawie (np. nadmierne pobudzenie czy gwałtowne spadki energii po czasie), zaczyna interesować się matchą. Stanowi ona łagodniejszą alternatywę dla klasycznego espresso.
Kofeina zawarta w kawie wchłania się bardzo szybko. Zazwyczaj już po ok. 20 minutach od wypicia odczuwa się pobudzenie, dlatego też tak wiele osób sięga po filiżankę naparu z samego rana. Jednak ten efekt bywa krótkotrwały. Po kilku godzinach może dojść do wyraźnego spadku energii, a organizm będzie domagać się kolejnej dawki kofeiny.
W przypadku matchy sytuacja wygląda inaczej, podobnie do innych herbat. Choć napój zawiera kofeinę, działa ona wolniej i stabilniej. Dzieje się tak dlatego, że w liściach herbaty znajduje się też L-teanina, czyli aminokwas spowalniający wchłanianie kofeiny. Dzięki temu pobudzenie po matchy jest łagodniejsze, rozwija się stopniowo i może trwać dłużej bez uczucia gwałtownego spadku energii.
Zawartość kofeiny to często podstawowa kwestia dla osób, które rozważają zamianę swojej porannej kawy na porcję matchy. Odpowiedź na pytanie o dokładną wartość tego związku chemicznego nie jest jednoznaczna, ponieważ ilość kofeiny może różnić się w zależności od rodzaju ziaren lub liści, a także sposobu ich przygotowania.
Można jednak przyjąć, że średnio filiżanka kawy parzonej (ok. 200–250 ml) zawiera od 80 do nawet 140 mg kofeiny. Ilość ta zależy m.in. od rodzaju ziaren, sposobu parzenia, a także dokładnej objętości napoju. Klasyczne, małe espresso (ok. 30 ml) to około 60–80 mg kofeiny, ale trzeba pamiętać, że wiele osób wypija więcej niż jedną porcję dziennie.
Jeśli chodzi o matchę, w standardowej porcji (czyli 1–2 g proszku na filiżankę napoju) zawiera ona średnio 30–70 mg kofeiny. Ostateczna wartość zależy od rodzaju matchy czy ilości proszku użytego do przygotowania napoju. Jeśli zależy Ci na największej możliwej dawce kofeiny w krótkim czasie, kawa będzie lepszym wyborem. Jednak to matcha zapewnia stabilniejsze uwalnianie energii.
Wpływ kawy i matchy na organizm różni się nie tylko tym, jak szybko zaczyna działać kofeina. Warto zwrócić uwagę również na potencjalne właściwości prozdrowotne wynikające ze składów obu napojów.
To, że kawa działa szybko, a pobudzenie pojawia się zazwyczaj już po kilkunastu minutach, dla wielu osób stanowi dużą zaletę. Zdarza się jednak, że niektórzy ludzie po wypiciu espresso odczuwają nerwowość, drżenie rąk czy silne skutki uboczne późniejszego „zjazdu energetycznego”.
Matcha, mimo że zawiera mniej kofeiny, zapewnia dłuższe i stabilniejsze pobudzenie, za co odpowiada wspomniana już L-teanina. Aminokwas działa uspokajająco i równoważy pobudzający wpływ kofeiny, wspierając jednocześnie koncentrację i czujność.
Poza L-teaniną matcha zawiera także przeciwutleniacze, szczególnie katechiny, w tym EGCG – jeden z najsilniejszych naturalnych antyoksydantów. Regularne spożywanie matchy może wspierać organizm w zwalczaniu wolnych rodników, co wpływa m.in. na stan skóry, odporność czy procesy starzenia.
Kawa też zawiera liczne przeciwutleniacze, dzięki czemu może wspierać metabolizm, chronić przed stresem oksydacyjnym czy wspomagać układ nerwowy i krążenia. Niektóre źródła wskazują na jej potencjalną zdolność obniżania ryzyka pewnych schorzeń neurodegeneracyjnych (np. choroby Parkinsona).
Zarówno matcha, jak i kawa mogą być elementami zdrowej, zbilansowanej diety, ale trzeba pamiętać, że mimo potencjalnych właściwości prozdrowotnych, nie są lekami ani suplementami. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów (po wypiciu napojów i nie tylko) zawsze należy skonsultować się ze specjalistą.
Wybór między matchą a kawą powinien zależeć od indywidualnych preferencji, smakowych i reakcji organizmu na kofeinę. Warto rozwiać wątpliwości związane z pytaniem: czy matcha to kawa? Nie – matcha to zielona herbata w postaci sproszkowanych liści, a nie napój z mielonych, palonych ziaren. Co prawda, często porównuje się trunki do siebie, ale ich pochodzenie, smak i działanie są zupełnie różne.
Jeśli liczysz zatem na szybkie pobudzenie i intensywny aromat, klasyczna kawa (w rozsądnych ilościach, czyli maksymalnie 400 mg dziennie) może być dla Ciebie dobrym wyborem. Natomiast osoby wrażliwe na gwałtowne skoki energii lub potrzebujące stabilniejszego skupienia, np. w pracy czy podczas nauki, mogą bardziej skorzystać na regularnym piciu matchy.
Na co dzień można też stosować oba napoje zamiennie. Kawa i matcha nie muszą się wykluczać, lecz znakomicie uzupełniać. A jeśli szukasz najlepszych ziaren i wysokiej jakości japońskiej herbaty, koniecznie sprawdź asortyment InPost Fresh. Znajdziesz u nas najlepsze produkty do przygotowania swoich ulubionych napojów!
Dla niektórych kawa to rodzaj codziennego rytuału. Jedni piją ją ze względu na działanie kofeiny, a inni po prostu uwielbiają jej smak. Co zrobić, gdy z jakiegoś powodu trzeba odstawić lub ograniczyć
Aeropress to jedno z wielu urządzeń do alternatywnego parzenia kawy, które wykorzystuje się i w kawiarniach, i w domowych kuchniach. Jest proste w obsłudze i pozwala przygotować zaskakujący głębią nap
Lubisz kawę, ale czasem masz ochotę na coś więcej niż klasyczne espresso czy mleczne latte? Przyprawy mogą całkowicie odmienić smak codziennego naparu. Dzięki nim stworzysz własną wersję pumpkin spice