Rodzaje kaw – odkryj bogactwo smaków i aromatów z całego świata
Rodzaje kaw – odkryj bogactwo smaków i aromatów z całego świata
5 października 2025
•
5 min
Świat kawy jest pełen smaków, aromatów i historii. Od delikatnych nut arabiki, przez głęboką gorycz robusty, po egzotyczne mieszanki z odległych zakątków globu – wybór okazuje się wręcz nieograniczony. Każdy typ ziaren ma swój unikalny charakter. Jeśli chcesz odkryć, jakie są rodzaje kaw, ten przewodnik powstał właśnie dla Ciebie!
Rodzaje kaw ziarnistych – od łagodnych arabik po intensywne robusty
W świecie kawy wszystko zaczyna się od ziaren. To właśnie one decydują o smaku, aromacie i mocy każdego napoju. Najczęściej spotyka się dwa główne gatunki – arabicę i robustę. Na rynku można znaleźć też nieco mniej znane odmiany, takie jak liberica czy excelsa, jednak zdecydowanie nie dorównują one popularnością dwóm poprzednim. Każdy gatunek ma swoje unikalne właściwości, które wynikają z miejsca uprawy, klimatu czy metody obróbki.
Oto czym charakteryzują się poszczególne rodzaje ziaren kawy:
Czytaj również
arabica
– uchodzi za królową kawy. Uprawia się ją głównie w Ameryce Południowej i Środkowej (Brazylia, Kolumbia, Kostaryka) oraz w Afryce (Etiopia, Kenia). Wyróżnia się łagodnym, często owocowo-kwiatowym profilem smakowym, wyższą kwasowością i mniejszą zawartością kofeiny. Jej aromat bywa bardzo złożony, a dobrej jakości ziarna mogą zaskakiwać nawet nutami czekolady czy przypraw korzennych;
robusta – pochodzi głównie z Afryki i Azji (Wietnam, Uganda, Indie), jest intensywniejsza, bardziej gorzka, z wyczuwalną nutą ziemistości i orzechów. Zawiera prawie dwa razy więcej kofeiny niż arabica, co sprawia, że często stanowi składnik mieszanek do espresso. Zapewnia dużą moc i charakterystyczną, gęstą cremę;
liberica – szacuje się, że zajmuje zaledwie ok. 2% światowej produkcji kawy, rośnie m.in. na Filipinach i w Malezji. Ma cięższy, lekko dymny aromat, cechuje się dość gorzkim, ziemistym smakiem. Wyróżnia się niewielką zawartością kofeiny;
excelsa – uprawia się ją głównie w krajach azjatyckich, wykazuje wysoką odporność na działanie czynników zewnętrznych. Wnosi nuty owoców tropikalnych, ale smakosze określają jej jakość jako niższą od królowej, jaką od lat jest arabica.
Kiedy wybierasz kawę ziarnistą, zwracaj uwagę na gatunek, ale też na kraj pochodzenia. Arabica uprawiana w Etiopii będzie smakować zupełnie inaczej niż ta dojrzewająca w brazylijskim słońcu, mimo że to ten sam rodzaj ziaren. Lokalizacje plantacji mają ogromny wpływ na to, jakie smaki i aromaty wyczarujesz we własnej kuchni.
Rodzaje kaw i ich przygotowanie – klasyczne i alternatywne metody parzenia
Kawę można podzielić też na różne rodzaje ze względu na sposób przygotowania. Te same ziarna mogą dać zupełnie inne efekty w zależności od metody parzenia. Klasyczne opcje, takie jak espresso, wciąż cieszą się największą popularnością, ale coraz więcej osób sięga także po sposoby alternatywne, które pozwalają na swobodniejsze eksperymenty z aromatem trunku.
Espresso to podstawa włoskiej kultury kawowej. Powstaje pod wysokim ciśnieniem, w czasie około 30 sekund, z drobno mielonych ziaren. Charakteryzuje się gęstym body, intensywnym smakiem i złocistą cremą na powierzchni. To z tej niewielkiej porcji kawy powstają takie napoje jak cappuccino, latte czy flat white, ale ma także mnóstwo zwolenników spożywania jej samodzielnie. Można ją przyrządzić np. w ekspresie kolbowym, ciśnieniowym, kapsułkowym lub kawiarce.
Wśród alternatywnych metod parzenia kawy można wyróżnić, np.:
drip – metoda, w której gorąca woda przepływa przez zmieloną kawę umieszczoną w filtrze. Daje czysty, klarowny napar, co pozwala łatwiej wyczuć owocowe i kwiatowe nuty;
aeropress – kompaktowe urządzenie łączące cechy parzenia przelewowego i ciśnieniowego, co w efekcie daje bogaty, głęboki i złożony trunek;
chemex – eleganckie naczynie w kształcie klepsydry, które pozwala uzyskać wyjątkowo czysty i jednocześnie delikatny smak naparu.
Każda z tych technik ma swoje wymagania co do stopnia mielenia, temperatury wody czy proporcji. To właśnie dzięki eksperymentom z przygotowaniem możesz odkryć zupełnie nowe oblicze ziaren, które wydawały Ci się dobrze znane.
Rodzaje kaw z mlekiem – od cappuccino po flat white
Kawy z dodatkiem mleka stanowią osobną kategorię, w której można wyodrębnić różne rodzaje napojów. Takie trunki łączą intensywność espresso z kremową, łagodzącą strukturą mlecznej pianki. Różnią się od siebie przede wszystkim proporcjami kawy do mleka i sposobem spienienia, co wpływa na smak, teksturę i wygląd każdego naparu.
Oto podstawowe rodzaje kawy z mlekiem:
cappuccino – klasyka włoskich kawiarni, powstaje na bazie pojedynczego lub podwójnego espresso, z dodatkiem spienionego mleka w proporcji mniej więcej 1:1:1 (espresso, mleko, pianka). Powinno być lekkie, z wyraźną warstwą pianki, w której można tworzyć mleczne wzory;
caffè latte – ma zdecydowanie więcej mleka. Zwykle powstaje na bazie podwójnego espresso z około 200 ml podgrzanego mleka i cienką warstwą pianki. To łagodny i delikatny napój, świetny dla osób, które nie przepadają za intensywną goryczką;
flat white – odpowiednik mocniejszej latte, ale z mniejszą ilością mleka i bardzo subtelną pianką, tworzącą aksamitną, gładką powierzchnię. Dzięki temu kawa ma wyraźniejszy smak espresso i bardziej kremową teksturę;
macchiato – espresso z niewielką ilością spienionego mleka, które delikatnie zdobi powierzchnię kawy. Natomiast wersja latte macchiato to odwrotna kompozycja – duża porcja gorącego mleka z warstwą espresso na wierzchu, co tworzy charakterystyczny trójwarstwowy efekt;
cortado – popularny głównie w Hiszpanii napój w proporcji mniej więcej 1:1 espresso do mleka. Jest intensywny, ale jednocześnie łagodniejszy od czarnego espresso.
Choć różnice w przepisach często sprowadzają się do mililitrów i konsystencji mleka, w praktyce mają ogromny wpływ na finalny smak kawy. Znając odpowiednie proporcje, możesz przygotować kawę dokładnie taką, jak lubisz – od lekkiej i mlecznej po intensywną, z ledwie kroplą mleka. Da się to zrobić zarówno z ręcznym spieniaczem, jak i w profesjonalnym ekspresie ciśnieniowym.
Rodzaje kaw – proporcje, które decydują o smaku i intensywności napoju
W przypadku mieszanek ziaren kawowych najczęściej spotyka się połączenia arabiki i robusty. Arabica wnosi złożony aromat, przyjemną kwasowość i subtelne nuty smakowe. Robusta z kolei dodaje naparowi mocy, goryczy i większej zawartości kofeiny, a także charakterystycznej gęstej cremy w espresso.
W mieszankach do espresso często stosuje się proporcje 70% arabiki i 30% robusty, co zapewnia świetny balans między intensywnością a aromatem. Połączenia z większą ilością robusty (np. 50%) dają mocny, pobudzający napar, który sprawdzi się u miłośników goryczki i silniejszego pobudzenia kofeiną.
Najczęściej spotyka się jednak mieszanki bazujące na 80% arabiki i 20% robusty. To połączenia idealne do wszelkich kaw z mlekiem – zbalansowane, aromatyczne i o standardowej zawartości kofeiny. Świadome operowanie proporcjami to klucz do stworzenia kawy doskonale dopasowanej do własnych preferencji.
Wszystkie rodzaje kaw – przewodnik dla początkujących i koneserów
Świat kawy jest ogromny i nie kończy się na popularnym espresso czy cappuccino. W różnych zakątkach globu powstało mnóstwo unikalnych napojów, które wpisują się w lokalne tradycje. Warto poznać jak najwięcej z nich, by wzbogacić swój codzienny rytuał picia kawy i jak najlepiej zrozumieć własne gusta.
W Hiszpanii bardzo popularne jest cortado – intensywne espresso z odrobiną mleka, podawane w małej szklance. We Włoszech oprócz klasyków znajdziesz m.in. ristretto, czyli espresso o wyjątkowej mocy, przygotowane na mniejszej ilości wody, a także marocchino, w którym kawa łączy się z kakao i mleczną pianką.
Natomiast Francuzi chętnie piją café au lait – kawę z dużą ilością gorącego mleka. W Turcji możesz spróbować kawy po turecku, czyli gęstej, słodkiej i parzonej w specjalnym tygielku. W Grecji króluje frappé. To kawa rozpuszczalna ubita z wodą, cukrem i mlekiem, podawana na zimno.
Dla początkujących smakoszy ten przewodnik może być inspiracją do spróbowania nowych rodzajów kawy, a dla koneserów przypomnieniem, że pity zwykle codziennie rano napar to coś więcej niż napój. Kawa to element kultury i sztuki kulinarnej niemal we wszystkich zakątkach świata.
Wiesz już, jakie są rodzaje kaw zarówno pod względem ziaren, jak i gotowych napojów. Jeśli chcesz kupić wysokiej jakości ziarna do przygotowania ulubionych trunków, koniecznie sprawdź ofertę InPost Fresh!
