Ile kofeiny ma kawa? Jak kofeina wpływa na organizm? Wyjaśniamy

Wielu osobom trudno jest wyobrazić sobie poranek bez gorącej, aromatycznej kawy. Ten napój ma wielu zwolenników nie tylko ze względu na jego wyjątkowy smak i aromat, ale także działanie pobudzające. Zawdzięcza je zawartej w ziarnach kawy kofeinie. Jaki wpływ na organizm ma ta substancja i ile znajduje się jej w kawie? Podpowiadamy.

Czym jest kofeina?

Kofeina to organiczny związek chemiczny należący do grupy alkaloidów purynowych. Naturalnie występuje w ponad 60 roślinach, w tym ziarnach kawy, liściach herbaty, ziarnach kakaowca oraz orzeszkach kola, choć może być uzyskana również syntetycznie. W stałej postaci jest białym, bezwonnym gorzkim i krystalicznym proszkiem. Działa jako stymulant układu nerwowego blokując receptory adenozynowe, co prowadzi do zwiększenia poziomu neuroprzekaźników takich jak dopamina czy noradrenalina. Efektem tego mechanizmu jest uczucie pobudzenia, poprawa koncentracji czy zmniejszenie zmęczenia. 

Gdzie można znaleźć kofeinę?

Kofeina to substancja, którą można pozyskać syntetycznie. Jednak zazwyczaj pochodzi z produktów roślinnych, takich jak ziarna kawy, orzechy kola, liście herbaty, nasiona kakaowca, guarany czy z ostrokrzewu paragwajskiego. Kofeina, która pochodzi z liści herbaty, nazywana jest teiną. Jeśli pozyskiwana jest z ostrokrzewu paragwajskiego, określana jest mateiną, natomiast jeśli otrzymuje się ją z nasion guarany, jest guaraniną.

Kofeina jest obecna nie tylko w kawie ale również napojach izotonicznych, energy-drinkach, a nawet niektórych przekąskach czy suplementach diety, zwłaszcza skierowanych do osób aktywnych fizycznie. Wykorzystywana jest również do produkcji kosmetyków, ponieważ poprawia ona kondycję skóry, zwiększa przepływ krwi i ma działanie antyoksydacyjne.

Jak kofeina wpływa na organizm?

Spożywanie kofeiny może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na organizm. Główne działanie tego związku polega na poprawie koncentracji i zmniejszeniu uczucia senności oraz zmęczenia. Wśród pozytywnych efektów działania kofeiny można wymienić:

• pobudzenie układu nerwowego – substancja ta blokuje receptory adenozynowe co prowadzi do zwiększenia poziomu neuroprzekaźników, takich jak dopamina czy noradrenalina, skutkując uczuciem pobudzenia i poprawą koncentracji;
• poprawę wydolności fizycznej – substancja ta może zwiększać wydolność fizyczną poprzez mobilizację kwasów tłuszczowych z tkanek tłuszczowych, co prowadzi do ich wykorzystania jako źródła energii;
• działanie przeciwbólowe – substancja ta może działać jako środek przeciwbólowy, zwiększając skuteczność niektórych leków takich jak Paracetamol czy Ibuprofen.

Kofeina wpływa na szereg przemian metabolicznych organizmu i pracy wielu narządów i układów. Odpowiada za rozszerzenie naczyń krwionośnych, wspiera funkcje poznawcze, ma działanie antyoksydacyjne, zwiększa czujność oraz ciepłotę ciała. Ma wpływ również na tempo metabolizmu. Zmniejsza też ryzyko występowania chorób neurodegeneracyjnych oraz nowotworowych. 

Nie jest jednak pozbawiona wad. Wśród negatywnych efektów działania kofeiny można wymienić:

• bezsenność i zaburzenia snu – zwłaszcza spożywanie kofeiny w godzinach popołudniowych lub wieczornych może prowadzić do trudności z zasypianiem, zakłócać rytm snu i obniżać jego jakość;
• nerwowość i niepokój – wysokie dawki kofeiny mogą prowadzić do uczucia niepokoju, nerwowości, a nawet ataków paniki;
• zaburzenia rytmu serca – kofeina może powodować przyspieszenie akcji serca, czyli tachykardię oraz inne zaburzenia szczególnie u osób wrażliwych na jej działanie;
• uzależnienie – regularne spożywanie kofeiny może prowadzić do uzależnienia fizycznego objawiającego się bólem głowy, zmęczeniem czy drażliwością przy próbach odstawienia tej substancji.

Ile mg kofeiny ma kawa?

To  ile kawa ma kofeiny, zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj ziaren, sposób ich przetwarzania, metody parzenia czy też wielkości porcji. Poniżej znajdują się orientacyjne wartości zawartości kofeiny w różnych rodzajach kawy:

• espresso (30 ml) – około 65 mg kofeiny;
• kawa parzona (200 ml) – od 70 do 140 mg kofeiny;
• kawa rozpuszczalna (250 ml) – od 50 do 80 mg kofeiny;
• kawa bezkofeinowa (250 ml) – od 1 do 7 mg kofeiny;
• kawa latte (250 ml) – około 65 mg kofeiny.

Warto jednak pamiętać, że są to wartości orientacyjne, a rzeczywista zawartość kofeiny może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak gatunek ziaren stopień ich palenia, mielenia oraz czas parzenia. Dwa najczęściej wykorzystywane gatunki kawy to Arabica i Robusta. W tej pierwszej znajduje się od 0,8% do 1,4% kofeiny w suchej masie ziaren. Z kolei w Robuście od 2,2% do 2,7%. Z tego powodu ma ona mocniejszy, bardziej gorzki smak. Arabica zaś jest delikatniejsza, ma mniejszą kwasowość i jest ceniona ze względu na swoje walory smakowe. 

Ile kofeiny ma kawa rozpuszczalna?

Kawa rozpuszczalna określana też jako instant to bardzo popularny wybór ze względu na łatwość i wygodę jej przygotowania. Proces produkcji tego typu kawy polega na jej zaparzeniu, a następnie usunięciu z niej wody, co pozwala uzyskać suche granulki. W wyniku tego procesu kawa rozpuszczalna traci część kofeiny. Dlatego też jej zawartość może być nieco niższa niż w tradycyjnej kawie parzonej. Średnio przyjmuje się, że filiżanka kawy rozpuszczalnej o objętości około 250 ml zawiera od 50 do 80 mg kofeiny. Ta zawartość może się jednak różnić w zależności od producenta i rodzaju kawy.

Ile kofeiny ma kawa sypana?

Kawa sypana, czyli tradycyjna kawa parzona zmielonych ziaren, to jeden z najpopularniejszych sposobów przygotowywania tego napoju. Zawartość kofeiny w jednej filiżance około 240 ml tego naparu wynosi od 70 do 120 mg. Warto pamiętać, że stężenie to może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak rodzaj ziaren, stopień ich zmielenia, proporcje kawy do wody czy czas parzenia.

Jaka dzienna dawka kofeiny jest bezpieczna?

Zalecane dzienne spożycie kofeiny zależy od wieku, wagi, stanu zdrowia, a także indywidualnej tolerancji organizmu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wskazują jednak, że bezpieczne dzienne spożycie kofeiny dla zdrowej osoby dorosłej wynosi do 400 mg. Z kolei dla kobiet w ciąży oraz osób z pewnymi schorzeniami takimi jak na przykład nadciśnienie, zaleca się ograniczenie spożycia tej substancji do 200 mg dziennie. 

Ile to 400 mg kofeiny? To na przykład 4-5 filiżanek tradycyjnej kawy, 8-10 filiżanek czarnej herbaty czy 5-6 puszek napojów energetycznych. Warto pamiętać o tym, że kofeina występuje też w suplementach diety, lekach czy produktach spożywczych. Dlatego jej spożycie należy kontrolować.

Kofeina to naturalna substancja o silnym działaniu na organizm człowieka. Spożywana z umiarem może przynosić wiele korzyści – od poprawy koncentracji przez wzrost wydolności fizycznej, aż po działanie ochronne na układ nerwowy. Jej nadmierne spożycie niesie jednak ryzyko skutków ubocznych jak zaburzenia snu, nerwowość czy tachykardia. Zawartość kofeiny zależy od wielu czynników, a wiedza na temat jej źródeł i bezpiecznych dawek pozwala świadomie korzystać z jej dobrodziejstw, unikając przy tym negatywnych efektów.

W InPost Fresh znajdziesz szeroką ofertę kaw. Już dziś możesz zamówić je z dostawą przez Paczkomat® lub wprost pod drzwi swojego mieszkania i cieszyć się ich wyjątkowym aromatem każdego dnia.