Kawa a arytmia – czy kofeina może wpływać na rytm serca?

W przeszłości zalecano pacjentom z arytmią całkowite wyeliminowanie kawy i innych napojów zawierających kofeinę z diety. Argumentowano to obserwacjami, według których kofeina może zwiększać częstość skurczów serca i wywoływać palpitacje. Jednak coraz więcej danych naukowych wskazuje, że u większości osób z arytmią umiarkowane spożycie kawy nie prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia, a wręcz może działać ochronnie na układ sercowo-naczyniowy.

W badaniach z udziałem tysięcy pacjentów nie wykazano jednoznacznej korelacji między spożyciem kawy a zwiększonym ryzykiem występowania arytmii. Co więcej, niektóre analizy sugerują, że regularne, umiarkowane spożycie kawy może zmniejszać ryzyko niektórych arytmii, szczególnie w populacjach zdrowych. Z drugiej strony należy zaznaczyć, że reakcja na kofeinę jest indywidualna i u części pacjentów może pojawić się subiektywne odczucie przyspieszonego bicia serca, niekoniecznie jednak wynikające z faktycznej arytmii.

Dane z metaanaliz oraz badań obserwacyjnych wskazują, że spożycie do 300–400 mg kofeiny dziennie, co odpowiada 3–4 filiżankom kawy, jest bezpieczne dla większości populacji, w tym dla osób z ustabilizowaną arytmią. Jednak wyższe dawki mogą powodować niepokój, drżenie mięśni i subiektywne dolegliwości ze strony układu krążenia, co może być błędnie interpretowane jako pogorszenie rytmu serca.

Arytmia serca a kawa – indywidualna tolerancja

W praktyce klinicznej obserwuje się, że odpowiedź organizmu na kofeinę może różnić się znacząco między pacjentami. Niektórzy tolerują nawet wysokie dawki kofeiny bez żadnych objawów, podczas gdy inni już po jednej filiżance odczuwają kołatanie serca, niepokój lub rozdrażnienie. Dlatego zalecenia dotyczące spożycia kawy w przypadku arytmii powinny być dostosowane indywidualnie i opierać się na obserwacji reakcji organizmu.

Warto zwrócić uwagę na kontekst, w jakim spożywana jest kawa. Picie kawy na czczo, w sytuacjach stresowych lub w połączeniu z innymi stymulantami (np. napojami energetycznymi) może nasilać jej wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Z kolei spożywanie kawy po posiłku, w spokojnym otoczeniu, często skutkuje znacznie łagodniejszą odpowiedzią fizjologiczną. U niektórych pacjentów korzystniejsze okazuje się przejście na kawę z obniżoną zawartością kofeiny lub wybór wersji parzonej w sposób redukujący ilość kofeiny (np. metodą przelewową zamiast espresso).

Kawa a arytmia serca – kiedy zachować ostrożność?

Pomimo rosnącej liczby dowodów na bezpieczeństwo umiarkowanego spożycia kawy w kontekście arytmii, istnieją sytuacje kliniczne, w których zaleca się szczególną ostrożność. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów z niestabilną arytmią, niedawno rozpoznanym migotaniem przedsionków, częstoskurczami komorowymi, a także osób po przebytych incydentach kardiologicznych, takich jak zawał serca. W takich przypadkach decyzja o włączeniu kawy do diety powinna być poprzedzona konsultacją z lekarzem prowadzącym.

W sytuacjach, gdy kawa wywołuje niepokojące objawy, takie jak nagłe kołatanie serca, zawroty głowy, duszność czy ból w klatce piersiowej, konieczna jest diagnostyka w kierunku zaburzeń rytmu serca. W niektórych przypadkach objawy te mogą mieć inne podłoże, np. nerwicowe lub związane z innymi chorobami, jednak takie stany wymagają wykluczenia poważniejszych przyczyn.

Warto również pamiętać, że kofeina występuje nie tylko w kawie, ale również w herbacie, napojach energetycznych, coli oraz niektórych lekach dostępnych bez recepty. Całkowita dzienna dawka kofeiny powinna uwzględniać wszystkie jej źródła, aby uniknąć przekroczenia poziomu, który może wywoływać niepożądane efekty.

U większości pacjentów, również tych z rozpoznaną arytmią, kawa spożywana w rozsądnych ilościach nie powoduje pogorszenia stanu zdrowia, a czasem może nawet działać ochronnie na układ krążenia. Kluczowe znaczenie ma jednak indywidualna tolerancja organizmu, forma i okoliczności spożycia kawy oraz ogólny stan zdrowia pacjenta. Szeroki wybór kaw, w tym również wersji bezkofeinowych dostępny jest w InPost Fresh, skąd można zamówić je przez Paczkomat® lub z wygodną dostawą do domu.