Szafran – właściwości i zastosowanie

Szafran, czyli jedna z najdroższych przypraw na świecie. Hiszpanie nie wyobrażają sobie przyrządzania paelli bez jego dodatku i całkiem słusznie, bo nadaje on głębi smaku. Co więcej, jest używany od zarania dziejów, a cenili go sobie zwłaszcza Sumerowie i Grecy. Nadaje się również do barwienia tkanin, a jego zapach wykorzystywany jest podczas produkcji perfum. Jakie jeszcze ma właściwości i zastosowanie?

Szafran – właściwości lecznicze

Co to jest szafran? To jedna z najdroższych przypraw na świecie (wagowo), która jest tak naprawdę wysuszoną częścią kwiatów krokusa. Wytwarza się ją ze znamion słupków szafranu uprawnego – gatunku, który jest ceniony wśród specjalistów także jako roślina ozdobna. Krokus uprawny przywędrował do Europy z terenów Azji południowo-zachodniej, ale pierwszy udokumentowany przypadek hodowania go na większą skalę przypisuje się Grecji. Obecnie jednym z największych producentów szafranu jest Iran.

Szafran swoją popularność zdobył jako barwnik oraz przyprawa, ale obecnie coraz więcej mówi się o jego dobroczynnym działaniu na organizm ludzki. Było ono znane ludzkości od dawna, ale dopiero od niedługiego czasu medycyna współczesna stara się zbadać je wnikliwiej. Przyjęto, że dziennie wystarczy suplementować 30/40 mg ekstraktu z szafranu, aby zaobserwować korzyści.

O jakich właściwościach leczniczych szafranu mowa? Między innymi o:

• przeciwdziałaniu nowotworom;
• działaniu antydepresyjnym;
• osłabianiu PMS (napięcia przedmiesiączkowego);
• zmniejszaniu częstotliwości napadów drgawek;
• poprawianiu płodności (chociaż odradza się suplementację szafranem podczas ciąży).

Właściwości i zastosowanie szafranu są tematem ciekawym zwłaszcza w ujęciu psychologicznym. Roślina ta oddziałuje na neuroprzekaźniki – zwiększa ich stężenie. Wpływa bezpośrednio na receptory NMDA i GABA, blokując ten pierwszy i pobudzając drugi do działania. Badania naukowe wykazują, że nieprawidłowe działanie wymienionych receptorów może skutkować wzmożonym rozwojem choroby psychicznej, jaką jest depresja. Co więcej, regularne spożywanie szafranu powoduje podwyższenie stężenia serotoniny (hormonu szczęścia) i dopaminy, które wpływają pozytywnie na samopoczucie.

Jakie zastosowanie w lecznictwie ma szafran?

Zastosowanie szafranu w lecznictwie nie jest czymś niespotykanym. Wiadomo, że produkt ten ma działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne i przeciwskurczowe na organizm. W medycynie tradycyjnej stosowany był w leczeniu stanów chorobowych. Na co pomaga szafran? M.in. na:

• gorączkę;
• przeziębienia;
• bóle głowy i zębów;
• skurcze menstruacyjne;
• problemy trawienne.

Ze względu na wpływ na receptory NMDA i GABA, uważa się, że szafran jest pomocny w poprawie jasności umysłu i koncentracji, a nawet poprawia jakość snu (wyciszenie umysłu oraz ciała). Właściwości zdrowotne szafranu są szczególnie cenione przez osoby, które chciałyby wypróbować medycyny alternatywnej, np. przed sięgnięciem po prawdziwe środki farmakologiczne. To dobry punkt startowy, aby spróbować wyleczyć się bez użycia silnych leków – chociaż trzeba pamiętać o tym, że krocyna nie pomoże na wszelkie dolegliwości.

Do czego możemy zastosować szafran?

Do czego stosować szafran? Oczywiście do przyrządzania przepysznych posiłków! Jeżeli jednak zainteresowanemu nie zależy na walorach smakowych, a na leczniczych i zdrowotnych, to najlepszym sposobem jest stała suplementacja (z wyjątkiem okresu ciążowego). Na rynku dostępne są suplementy diety w postaci tabletek lub kapsułek, które przeznaczone są do użytku codziennego. Do czego stosować przyprawę szafranową? Świetnie nadaje się do ryb, mięsa, gulaszów, a nawet deserów. Jego gorzkawy, lekko ziemisto-ostry smak dobrze komponuje się z każdym rodzajem pieczeni oraz wyrobów duszonych. Dodany do jedzenia, zmienia jego kolor na lekko czerwonawy (chociaż to zależy od ilości przyprawy).

Jak szafran wpływa na odchudzanie?

Szafran – przyprawa na odchudzanie? Jak najbardziej! Ze względu na to, że podnosi poziom serotoniny i dopaminy, obniża chęć podjadania, która często spowodowana jest stresem i wysokim poziomem kortyzolu we krwi. Ponadto działa też dobroczynnie na cały układ trawienny, a tym samym przyśpiesza metabolizm. Oczywiście przyprawa ta nie nada się jako zamiennik dla restrykcyjnej diety niskokalorycznej, aczkolwiek z pewnością sprawdzi się jako jej uzupełnienie.

Właściwości herbaty z szafranem są cenione na całym świecie, zwłaszcza wśród osób, które lubią korzystać z alternatywnych metod zdrowotnych. Taki napar odchudzający, pity jeden lub dwa razy dziennie, sprawdzi się świetnie ponadto w sytuacjach, w których osoba odczuwa dyskomfort z powodu zbliżającej się menstruacji. Należy pamiętać o tym, że gorsze samopoczucie towarzyszące PMS może wynikać z większych ilości progesteronu, wpływającego m.in. na częstotliwość wypróżnień. Spożywany szafran, jako że ułatwia procesy trawienne, istotnie obniża częstotliwość problemów występujących podczas krwawienia miesięcznego.

Czy szafran jest bezpieczny dla ciąży?

Spożywanie szafranu w ciąży – czy jest dobrym pomysłem? Pomimo licznych korzyści zdrowotnych, które można czerpać z tej rośliny, okazuje się, że nie. Kobiety powinny go unikać, zwłaszcza w dużych ilościach. To dlatego, że ma właściwości poronne: wzmaga występowanie krwawień i ich intensywność.

Szafran był stosowany w dawnych latach jako środek poronny. Aktualne badania lekarskie wskazują, że ten efekt uboczny jest w stanie wystąpić wyłącznie wtedy, gdy substancja przedostaje się bezpośrednio do krwiobiegu (np. w postaci zastrzyku), ale wielu specjalistów zaleca, aby nie ryzykować. Tym samym na okres ciąży, zwłaszcza wczesny, lepiej unikać nawet potraw, które mają w sobie jego szczątkowe ilości.

Niewątpliwie szafran jest wyjątkową przyprawą. Sposób jego pozyskiwania oraz niecodzienny smak z pewnością tłumaczą wysoką cenę za nawet kilka gramów tego produktu. Na szczęście nie jest wygórowana na tyle, żeby pozostawała dla wielu jedynie ekstrawagancją. Warto spróbować jej samemu i przekonać się, czemu jest aż tak popularna i ceniona przez smakoszy!