Dokarmianie zwierząt zimą – co robić? Zbiór dobrych praktyk

Zima, zwłaszcza ta ostra i mroźna, zdecydowanie utrudnia zwierzętom zdobywanie pokarmu. Aby pomóc im przetrwać, leśnicy dbają o ich dokarmianie. Jednak tak naprawdę każdy może w tym pomóc. Wcześniej sprawdź jednak, co jedzą zwierzęta leśne, zanim zaczniesz je żywić. Dowiedz się również, jak leśnicy pomagają zwierzętom zimą i późną jesienią, a także co Ty możesz zrobić w tym zakresie.

Dokarmianie zwierząt zimą – jak możemy im pomóc?

Zanim zacznie się pomagać, należy zastanowić się, czy dokarmianie zwierząt zimą jest konieczne? W końcu zajmują się tym specjalnie wyznaczone do tego osoby, czyli leśnicy oraz myśliwi z Polskiego Związku Łowieckiego. Jednak wiele osób już od najmłodszych lat angażuje się w dokarmianie – dzieci na lekcjach przyrody w szkole tworzą karmniki i dowiadują się, jakie zwierzęta dokarmia się zimą i jaki pokarm się do tego przydaje. Jest to sposób na zainicjowanie kontaktu z naturą i pokazanie, że człowiek jest jej elementem.

Niestety, czasami ingerencja idzie za daleko. Ekolodzy oraz leśnicy przestrzegają, by nie dokarmiać zwierząt leśnych podczas lekkich zim, gdy nie spadnie nawet odrobina śniegu. W takich warunkach poradzą sobie samodzielnie, a ludzie nie powinni ich na siłę odzwyczajać od poszukiwania pokarmu. Kiedy zacząć dokarmiać? Jedynie w ekstremalnych warunkach i dopiero gdy śnieg utworzy grubą pokrywę. Jeśli ktoś decyduje się na dokarmianie, powinien wiedzieć, aby robić to regularnie, a nie tylko raz czy dwa na sezon zimowy.

W jakich miejscach najlepiej dokarmiać zwierzęta zimą?

Warto zdawać sobie sprawę, że przy dokarmianiu zwierząt trzeba dojść do porozumienia z leśnikami. Inne zadania leżą po ich stronie, a inne po stronie zwykłych obywateli. Jakie zwierzęta trzeba dokarmiać zimą, jeżeli nie należy się do nadleśnictwa? Przede wszystkim można pomagać ptakom. Te mniejsze, czyli np. sikorki, dzięcioły, wróble czy gile, korzystają przeważnie z karmników. Można więc postawić standardowy domek z zadaszeniem lub karmnik tubowy na orzechy, pyzę (kulkę z pokarmem owiniętą siatką i zawieszoną na haczyku) czy dzwonek tłuszczowy. Należy jednak pamiętać, by umieścić je w dobrze widocznym miejscu, najlepiej w okolicy drzew i krzewów oraz z dala od ulic, legowisk zwierząt domowych (psów i kotów) czy dużych skupisk ludzi.

Z kolei ptaki miejskie, takie jak łabędzie i kaczki, można dokarmiać na ich terenach, czyli w parkach. Pod żadnym pozorem nie należy wrzucać jedzenia do wody – o wiele lepszym miejscem jest brzeg stawu lub trawnik w parku. Ważne, by było odsłonięte, by w razie zagrożenia ptaki mogły zerwać się do ucieczki.

Sprawa z dokarmianiem zwierząt leśnych zimą wygląda nieco inaczej. Obowiązek ten należy tylko do leśniczych. Nie należy dokarmiać takich stworzeń na własną rękę, ponieważ zamiast pomóc, można zaszkodzić. Leśniczy wiedzą, w jakim miejscu zostawić pokarm, aby zwierzęta pozostawały w obrębie lasu, nie podchodziły do gospodarstw domowych, dróg, a także pól uprawnych. Jeżeli ktoś chce pomóc, może zgłosić się do nadleśnictwa i zapytać, jakich produktów potrzebują i czy w ogóle jest zapotrzebowanie. Lasy Państwowe rocznie wydają około 6 mln zł na dokarmianie zwierząt leśnych, dlatego wiele placówek ma zapas karmy.

Co sprawdzi się jako karma dla zwierząt zimą?

Jak dokarmiać zwierzęta zimą, by im nie zaszkodzić? Przede wszystkim zwracać uwagę na to, jaki pokarm podajemy. Mniejsze ptaszki lubią takie smakołyki, jak nasiona słonecznika oraz zbóż (np. proso, płatki owsiane), słoninę (jednak ważne, by nie leżała dłużej niż dwa tygodnie), suszone owoce (jednak nie te kandyzowane), orzechy włoskie bądź laskowe. Można także kupić gotowe mieszanki dla ptaków w suchej postaci lub jako pyzę. Większe ptaki również lubią ziarna zbóż – warto dodać do nich także kasze. Zjedzą także gotowane warzywa, takie jak np. marchew, burak lub ziemniaki. Wbrew pozorom ptakom nie powinno podawać się chleba, ponieważ w warunkach zimowych bardzo szybko mięknie i gnije. Zjedzenie go może wywołać choroby u tych zwierząt.

Pokarmem dla zwierząt leśnych jest przede wszystkim siano. Szczególnie dla gatunku przeżuwaczy, czyli jeleni, saren czy łosi. Zwierzęta korzystają również z lizawek, które zawierają odpowiednią ilość soli mineralnych. Umieszcza się je zazwyczaj przy paśnikach. Z kolei dzikom pozostawia się wysypane na ziemi żołędzie, a wiewiórkom orzechy, rodzynki, kasztany, wysuszone nasiona kukurydzy i słonecznika. Ze względu na to, że wiewiórki żywią się podobnym pokarmem, co ptaki, często można spotkać je w ich karmnikach. Nie trzeba ich przeganiać – ptaki tolerują ich obecność.

Do zwierząt, które można dokarmiać zimą, zalicza się również niektóre owady, a konkretnie pszczoły. Nie należy o nich zapominać, ponieważ są bardzo istotnym elementem naszego ekosystemu. Co prawda pszczelarze dbają o dokarmianie pszczół w okresie zimowym, jednak zawsze można zaoferować swoją pomoc i samemu zrobić mieszankę z cukru i wody.

O czym pamiętać dokarmiając zwierzęta zimą?

Sam pokarm to jednak nie wszystko. Podczas dokarmiania zwierząt należy przestrzegać kilku ważnych zasad. Pierwsza z nich dotyczy systematyczności. Jeżeli ktoś decyduje się na dokarmianie, powinien dokładać pokarm regularnie aż do nadejścia wiosny. Wszystkie zwierzęta przyzwyczajają się do pomocy oraz do miejsc, w których znajdują pożywienie, dlatego nie należy pozostawiać ich bez niczego w połowie zimy.

Nie należy również sypać nadmiaru karmy. Zwierzęta jedzą tyle, ile potrzebują w danym momencie, a zepsute jedzenie może u nich wywołać poważne choroby. Z tego samego powodu należy dbać o higienę karmnika i usuwać stare resztki jedzenia. Istotne jest również, by nie solić pokarmu, w tym także słonina lub warzywa powinno pozostać niesolone. Przy karmniku zawsze warto postawić także pojemnik ze świeżą wodą i regularnie ją wymieniać.

A co w przypadku zwierząt leśnych? Ich dokarmianie powinno być uzgodnione z leśnikiem. Nie należy niczego robić na własną rękę, ponieważ przez brak doświadczenia lub odpowiedniej wiedzy możesz zwierzętom zaszkodzić. Leśnicy cały czas sprawdzają, jak radzą sobie zwierzęta zimą i systematycznie, w razie potrzeby, dokładają im pokarmu.

Wiesz już, czym dokarmiać zwierzęta zimą oraz w jakich miejscach umieszczać pokarm. Zwracaj szczególną uwagę na ilość jedzenia oraz warunki higieniczne w karmnikach. Dzięki temu pomożesz zwierzętom przetrwać mrozy i w żaden sposób im nie zaszkodzisz.